وبلاگ
آموزش کاشت چلغوز – مراقبت و نگهداری از نهال چلغوز
آموزش کاشت چلغوز
دراین مقاله به آموزش کاشت چلغوز میپردازیم
آموزش کاشت چلغوز نگهداری چلغوز:
چلغوز در شرایط آفتابی با خاک‌هایی با زهکشی خوب رشد می‌کند. در طول ۱۰ سال اول، این گیاه به ارتفاع ۷ فوت و عرض ۴ فوت رشد می‌کند. این درخت ۲۵ متر ارتفاع با تاجی عمیق، پهن و بلند دارد. پوست درخت پوسته‌پوسته و چروکیده است، به‌طوری‌که وقتی این لایه‌ها را جدا می‌کنید، یک‌لایه خاکستری مایل‌به‌سبز روشن ظاهر می‌شود. نهال چلغوز سایه و دور از آفتاب را دوست ندارد. بذر کاج چلغوز در خاک‌های شنی، لومی و رسی رشد می‌کند، اما خاک زهکشی شده را بیشتر دوست دارد و خاک‌های باتلاقی یعنی شرایط عدم زهکشی را دوست ندارد.
نهال‌های کاشته شده به خشکی مقاوم هستند. کشاورزانی که درگذشته زعفران می‌کاشتند؛ اما اکنون به‌جای زعفران هندوانه می‌کارند، چلغوز گزینه مناسب‌تری برای کاشت به‌جای زعفران است. زیرا در زمین‌هایی که زعفران کاشته شده است، هم از نظر آب‌وهوا و هم از نظر PH خاک شرایط بهتری برای کاشت و رشد چلغوز وجود دارد. این میوه خشک مفید در نواحی گرم و خشک بازده بیشتری دارد.
رشد این نوع بذر در خاکی با pH خنثی به‌جای اسیدی مطلوب‌تر است. بهتر است بذر چلغوز را به‌صورت تکی در گلدان بکارید و در زیر قاب یا قاب سرد مخصوصاً در اواخر زمستان نگهداری کنید. دوره کوتاه ۶ هفته‌ای در دمای ۴ درجه سانتی‌گراد و هوای زمستان به جوانه‌زنی بذر چلغوز کمک می‌کند.
قلمه‌زدن و تکثیر:
قلمه‌ها را باید از درختان کمتر از ۱۰ سال تهیه کرد. قلمه‌ها باید دارای ساقه کوتاه و یک دسته برگ سوزنی باشند. برای ریشه‌زایی بهتر قلمه‌ها می‌توان چند هفته قبل از تهیه قلمه جوانه‌های ساقه را جدا کرد. رشد قلمه‌ها معمولاً کمتر است.
کشت نهال چلغوز:
با فراهم‌شدن شرایط اقلیمی، نهال‌ها باید به محیط طبیعی و دائمی منتقل شده و به مدت ۱ تا ۲ سال از آنها به‌خوبی نگهداری شود. ریشه این نهال‌ها کم و پراکنده است؛ بنابراین باید سریعاً به محل اصلی منتقل شوند. در مزرعه اصلی رشد نهال‌ها در سنین نوجوانی به ارتفاع ۹۰-۳۰ سانتی‌متر می‌رسد. البته درصد موفقیت در پرورش نهال‌هایی با ارتفاع ۱۰-۵ سانتی‌متر بسیار بیشتر است. علف‌های هرز اطراف نهال‌ها را باید در مدت نسبتاً طولانی با پاشیدن مالچ‌های مناسب کنترل کرد. رشد نهال‌های بزرگ‌تر کندتر است و استقرار آنها دشوارتر است. سیستم ریشه‌زایی آنها منبسط نمی‌شود و معمولاً در برابر بادهای شدید آسیب‌پذیر هستند.
تهدیدات بیولوژیکی کاج چلغوز:
آموزش کاشت چلغوز دارای چالش هایی است درختان کاج چلغوز در کنار گروهی از درختان “کاج آبی” با نام علمی “pinus wallichiana” و “سدر دودر” با نام علمی “سدروس دئودارا” رشد می‌کنند که این‌گونه‌های درختی در خطر انقراض هستند. قطع بی‌رویه این درختان و چرای شدید مراتع محل رشد آنها توسط حیوانات باعث کاهش شدید روند رشد و زادآوری از طریق ریختن بذر می‌شود.
جنگل‌های کاج چلغوز به طور مستمر و فزاینده در سرتاسر مناطق رویش در حال نابودی است، به‌طوری‌که وسعت این گونه جنگل‌ها ۳۰ درصد وضعیت قبلی برآورد می‌شود. جنگل‌های کاج چلغوز به‌صورت قطعات کوچک و پراکنده قرار گرفته‌اند و خطرات زیادی حیات این گیاهان را تهدید می‌کند. تعداد زمین‌هایی که این درختان در آن رشد می‌کنند حدود ۱۰ منطقه است.
مهم‌ترین تهدیدهایی که جنگل‌های کاج چلغوز را در معرض خطر انقراض قرار می‌دهد عبارت‌اند از:
قطع درختان برای چوب و سوخت خانگی
برداشت بی‌رویه مخروط‌های حاوی دانه
اختصاص اراضی جنگلی به کشاورزی
چرای بیش از حد برای کاهش تولیدمثل طبیعی
افزایش تکه‌تکه‌شدن اراضی جنگلی
عملیات حفاظت و نگهداری بعد از آموزش کاشت چلغوز :
در افغانستان ایستگاه‌هایی برای حمایت از بذر کاج چلغوز ایجاد شده و بسیاری از مناطق کشت آن به‌عنوان مناطق حفاظت شده تعیین شده است. اما بیشتر اراضی جنگلی کاج چلغوز که در داخل یا خارج از مناطق حفاظت شده قرار دارند و در معرض کاهش حاصلخیزی و فرسایش قرار دارند به دلیل: قطع درختان برای تأمین سوخت و الوار، چرای بیش از حد، تبدیل به اراضی کشاورزی و غیره.
امروزه لازم است در راستای استفاده پایدار از درختان کاج چلغوز برنامه‌های مشخصی برای احیای جنگل‌ها اجرا شود تا این درختان در طول زمان با خطر کاهش جمعیت مواجه نشوند.
نحوه برداشت چلغوز در افغانستان
کاج‌های چلغوز افغانستان در پکتیا، نورستان، کنر، لغمانو هنوز به شکل جنگل‌های انبوه در کوه‌های نجاراب می‌رویند. اگر درخت چلغوز یک سال جوانه بدهد، دو سال بعد جوانه‌های درخت چلغوز تولید می‌کنند. پوشش چوبی غوزه‌های رسیده کمی باز است و غوزه‌های نابالغ کاملاً بسته هستند. پوسته‌های داخل پوسته‌های خام آبکی و نازک هستند؛ اما به‌مرورزمان سفت شده و به پوسته تبدیل می‌شوند.
در مرحله اول برای جمع‌آوری چلغوزه چوب‌های بلند و منظم می‌گیریم و چنگک‌ها را مانند داس‌های کوچک در نوک آن محکم می‌بندیم. سپس با استفاده از همان چوب‌ها، غوزه‌ها را از درخت جدا کرده و به مدت چند روز در اتاق‌هایی دور از نور نگهداری می‌کنیم. در مرحله بعد چلغوزه‌ها را زیر آفتاب‌پهن می‌کنیم. باگذشت زمان، پیله‌ها دهان خود را باز می‌کنند و پیله‌ها بیرون می‌آیند. درختان این منطقه خودبه‌خود تولیدمثل می‌کنند و این چلغوزها با چلغوزهای موجود در بازار متفاوت است. آجیل کاج خام در منطقه تیمورشاهی شهر کابل بر روی آتش برشته می‌شود.
پر فروش‌ترین محصولات
چلغوز بو داده ۱۰۰ گرمی
چلغوز خام ۱۰۰ گرمی
چلغوز خام ویژه
چلغوز بو داده ۵۰۰ گرمی – نیم کیلو چلغوز تف داده